اهمیت توجه به برچسبهای تغذیهای
برای اینکه برنامه غذایی اشخاص و گروهها بهگونهای تنظیم شود.که از دیدگاه تغذیهای و سلامت مناسب باشد.متخصصان تغذیه و سلامت باید آگاهیهای فرهنگی مردم را گسترش دهند.و از منابع موردنظر برای گروههای خاص استفاده کنند. یکی از این آموزشها، آگاهی دادن به مردم برای انتخاب صحیح مواد غذایی با استفاده از اطلاعات موجود بر روی برچسبهای تغذیهای آنهاست.در این نوشتار از سایت دکتر محمد رادفر متخصص تغذیه و رژیم درمانی اصفهان می خواهیم.درباره برچسبهای تغذیهای اطلاعاتی ارائه دهیم.
در سال 1973 سازمان غذا و دارو (FDA) برای کمک به مصرفکنندگان جهت تامین نیازهای غذایی خود و انتخاب عاقلانه غذای سالم سیستمی برای تعیین محتوای مواد مغذی بعضی از محصولات غذایی به صورت برچسبهای مواد غذایی ایجاد کرد. چهارچوب درج اطلاعات تغذیهای روی برچسبها توسط USDA (که مسوولیت تنظیم گوشت و محصولات ماکیان و تخممرغ را بر عهده دارد) و FDA (که مسوولیت تنظیم سایر محصولات را بر عهده دارد)، پس از تصویب لایحه برچسبگذاری غذایی و آموزش NLEA، در اواخر 1990 بازبینی شد.
روش جدید برچسبگذاری در سال 1994 اجباری شد.و به دنبال آن میبایست برچسبهای تغذیهای روی همه محصولات غذایی (به جز مواردی که حاوی مواد مغذی اندکی هستند.نظیر قهوه و ادویهجات) و همچنین غذاهای رستورانی و غذاهای آماده مصرف قرار میگرفت. تامین اطلاعات تغذیهای روی محصولات غذایی خام اختیاری است. اطلاعات تغذیه غذاهای رستورانی از طریق سایتهای اینترنتی یا دیگر تابلوهای تبلیغاتی در دسترس مردم قرار میگیرد.
جدول اطلاعات تغذیهای
برچسب غذایی باید طوری تنظیم و نوشته شود.که یک رژیمشناس بتواند در طراحی یک رژیم از آن استفاده کند. معمولا جدول اطلاعات تغذیهای موجود بر روی برچسبهای تغذیهای به ازای هر سهم یا واحد عنوان میشود. اندازه هر سهم یا واحد محصولات غذایی توسط دولت و بر اساس مقادیر مرجع که عموما استفاده میشوند، تعیین میگردد. مثلا یک سهم شیر معادل 8 اونس (معادل 240 میلی لیتر یا یک لیوان) و یک سهم سس سالاد معادل 2 قاشق مرباخوری است. اندازه سهمهای استاندارد این امکان را به مصرفکنندگان میدهد.که محتوی مواد مغذی محصولات مشابه را با هم مقایسه کنند.
جدول اطلاعات تغذیهای در ایران
در کشور ما جای سهم مقادیر در 100 گرم از ماده غذایی عنوان میشود. این جدول مقدار کل چربی، چربی اشباع، کلسترول، سدیم، کل کربوهیدرات، فیبر رژیمی، قند و پروتئین را از وزن بیشتر به وزن کمتر نشان میدهد.تا مصرفکننده بتواند با یک نگاه حداکثر اطلاعات را کسب کند. برای بسیاری از این مواد غذایی ارزش روزانه نیز ذکر میشود. ارزش روزانه یا Daily value ارزش هر محصول را در رژیم غذایی از طریق مقایسه محتوی مواد مغذی آن با مقادیر توصیهشده آن ماده مغذی نشان میدهد.
برای تعیین آن، دو ارزش مرجع به نامهای دریافتهای مرجع روزانه (RDI) و مقادیر مرجع روزانه (DRV) مشخص شدهاند که افراد عادی از آن اطلاعی ندارند؛ زیرا در برچسبها ظاهر نمیشود؛ ولی از آنها برای تعیین DVs استفاده میگردد.
نکته مهم اینکه DV مقادیر دریافت توصیهشده برای افراد نیست.بلکه فقط مقادیر مرجعی است که دورنمایی از نیاز افراد را نشان میدهد. به عبارت دیگر DVs به ما خواهد گفت که یک سروینگ یا سهم از یک ماده غذایی چند درصد مقادیر مواد مغذی مورد نیاز فرد را که در طول روز باید دریافت کند.تامین خواهد کرد. به عنوان مثال، یک برچسب تغذیهای ممکن است نشان دهد.که درصد ارزش غذایی معادل 30 درصد برای پروتئین وجود دارد.
این به آن معنی است که هنوز 70 درصد میزان پروتئین مورد نیاز فرد باید از سایر منابع غذایی تامین شود. لازم به ذکر است که DVs بر اساس رژیم 2000 Kal برای بزرگسالان بالاتر از 18 سال در نظر گرفته میشود؛ در صورتی که نیاز به انرژی بیشتر و یا کمتری باشد DV نیز متفاوت خواهد بود.و در این صورت از DVs به عنوان یک معیار تقریبی برای اطمینان از تامین مقادیر کافی مواد مغذی استفاده میکنند.
صفحه اینستاگرام دکتر محمد رادفر متخصص تغذیه و رژیم درمان اصفهان
همچنین DVs موجود بر روی برچسب تغذیهای به افراد برای انتخاب بهتر مواد غذایی مشابه کمک خواهد کرد؛ زیرا اگر در برچسب نوشته شده باشد 1 میلیگرم آهن یا کلسیم، مصرفکننده نمیداند این مقدار، کم است یا کافی است؛ ولی در مقایسه با مقادیر استاندارد متوجه میشود.این مقدار آهن بیشتر از 5 درصد مقدار استاندارد نیاز مصرفکننده به آهن را برطرف میکند و از نظر کلسیم DV بسیار ناچیز است.
همچنین با توجه به راهنماهای رژیمی موجود که محدودیت دریافت کل چربی، چربی اشباع کلسترول و سدیم را توصیه میکنند.باید غذاهایی با DV بالا از این مواد مغذی را مصرف نمود. DVs راه خوبی برای ارزشیابی مقدار ماده مغذی موردنظر در غذاست. غذاهایی که DVs در آن 19-10 درصد باشد، منبع خوبی از آن ماده مغذی هستند و زمانی که DVs ماده مغذی 20 درصد یا بیشتر باشد، آن غذا به عنوان یک منبع خوب و زمانی که DVs ماده مغذی کمتر از 5 درصد باشد، آن غذا یک منبع فقیر از آن ماده مغذی است.
بنابراین، مصرفکننده میتواند مقدار کالری مورد نیاز خود را بر اساس برنامههای غذایی ویژه –مانند کم سدیم و کم کلسترول– تامین کند و افراد مبتلا به بیماری قلبی – عروقی یا دیابت قادرند غذاهایی را انتخاب کنند که خطر بیماری را در آنها کاهش دهد. همچنین این اطلاعات در کنترل وزن نقش مهمی دارد. با توجه به موارد گفته شده، برچسبگذاری هزینههای درمان، ضایعات و مشکلات مرگ و میر را در جامعه کاهش میدهد.