مسمومیت غذایی اسکومبروئید که از اضطلاح اسکومبروئید استفاده می شود، یک بیماری شایع که از طریق مصرف کنسرو و تن های ماهی فاسد منتقل میشود. در واقع مسمومیت غذایی اسکومبروئید پس از مصرف انواع خاصی از ماهی های فاسد ایجاد میشود.
معمولا این مسمویت به دلیل بالا بودن سطح هیستامین در این مواد غذایی به علت فعالیت بالای برخی از باکتری ها می باشد.
توسط باکتری های طبیعی در بدن سمی تولید می شود که اسید آمینه طبیعی هیستیدین موجود در پروتئین ماهی را به هیستامین تبدیل می کند. پس از مرگ ماهی، باکتری های هیستامین ساز ممکن است در بافت ماهیچه ای شروع به رشد کنند و هیستامین تولید کنند. این امر به ویژه در صورت صید ماهی در آب‌های گرم اقیانوس اتفاق می‌افتد، که بین مرگ و سرد شدن ماهی تاخیر قابل توجهی وجود دارد و یا ماهی در یخچال نگهداری نمی شوند.
هیستامین بر ظاهر، بو یا طعم ماهی تأثیر نمی گذارد و پس از تشکیل آن در برابر حرارت و انجماد پایدار است. دوز آستانه هیستامین 90 میلی گرم در 100 گرم در نظر گرفته می شود که در افراد مستعد احتمالاً 20-5 میلی گرم در 100 گرم مضر است و باعث ایجاد واکنش های دفاعی میشود.
انواع ماهی هایی که باعث مسمومیت غذایی اسکومبروئید می شوند:
مسمومیت غذایی اسکومبروئید در درجه اول با مصرف گوشت ماهی حاوی سطوح بالاتر هیستیدین مرتبط است. این شامل ماهی از:
ماهی تن
ماهی خال مخالی
بونیتو
شاه ماهی پروانه ای
مارلین
اره ماهی
ماهی آبی
تروالی ها
جک ها
پومپانوس
pilchards
ماهی آزاد استرالیای غربی و ماهی قزل آلا چشم جورابی
دم زرد شنل
شاه ماهی
ساردین
آنچوی
شاه گارس
ساوری
مسمومیت غذایی اسکومبروئید چه کسی را تحت تأثیر قرار می گیرد؟
هر کسی ممکن است تحت تأثیر مسمومیت غذایی اسکمروید قرار گیرد. حساسیت فرد به هیستامین متفاوت است و معمولاً به عوامل دیگری از جمله حساسیت به آسم، تفاوت‌های متابولیک و درمان‌های دارویی بستگی دارد. همانطور که گفته شد دوز آستانه هیستامین 90 میلی گرم در 100 گرم در نظر گرفته می شود که در افراد مستعد احتمالاً 20-5 میلی گرم در 100 گرم مضر است و باعث ایجاد واکنش های دفاعی میشود.
علائم مسمومیت غذایی اسکومبروئید چیست؟
علائم مسمومیت غذایی اسکومبروئید در ابتدا مشابه برخی از واکنش های آلرژیک است. شروع علائم از چند دقیقه تا چند ساعت پس از مصرف ماهی با سطوح بالای هیستامین متفاوت است.
زمان قبل از شروع بیماری و دامنه علائم بستگی به
میزان مصرف ماهی
سطح هیستامین در ماهی
میزان تحمل هیستامین فرد مصرف کننده دارد.
علائم معمولاً 8 تا 12 ساعت باقی می‌مانند و بدون مصرف دارو یا محدود (مانند آنتی هیستامین‌ها) ظرف 24 ساعت پس از مصرف برطرف می‌شوند.
علائم ممکن اسکومبروئید است شامل موارد زیر باشد:
- گزگز، سوزش یا طعم فلفلی در دهان و گلو
- گرگرفتگی صورت، راش (کهیر) و/یا التهاب موضعی پوست
- تعریق
- تهوع، استفراغ، اسهال، گرفتگی شکم
- سردرد
-
علائم شدید عبارتند از:
- تاری دید
- دیسترس تنفس
- تورم زبان
کاهش ریسک اسکومبروئید
در برخی موارد، سطوح پایین هیستامین ممکن است در زمان دریافت آن در ماهی وجود داشته باشد. برای جلوگیری از افزایش هیستامین به سطوح نگران کننده، همیشه از موارد زیر اطمینان حاصل کنید:
مصرف کننده:
- خرید از تامین کنندگان معتبری که ماهی را روی یخ یا در یخچال نگهداری می کنند
- ماهی را هنگام حمل به خانه خنک نگه دارید
- ماهی تازه را تا دو روز در یخچال نگهداری کنید یا برای مدت طولانی در فریزر نگهداری کنید
- ماهی یخ زده را در یخچال یخ زدایی کنید
- از ماهی بسته بندی شده قبل از استفاده یا بهترین تاریخ قبل از آن استفاده کنید.
فروشندگان،خدمات غذا و کترینگ
- از تامین کنندگان معتبر، مانند تامین کنندگانی که دارای برنامه ایمنی مواد غذایی یا سیستم تضمین کیفیت هستند، خرید کنید
- ماهی تازه را فقط در دمای یخچال (کمتر از 5 درجه سانتیگراد) دریافت کنید
- ماهی را به محض دریافت در یخچال قرار دهید و به نگهداری ماهی در دمای یخچال ادامه دهید. در صورت یخ زدن، در یخچال ذوب کنید
- هنگام نمایش ماهی برای فروش، همیشه مطمئن شوید که یخ کافی روی محصول وجود دارد و واحدهای تبرید برای حفظ دمای محصول در کمتر از 5 درجه سانتیگراد تنظیم شده اند.
- ماهی باید به سرعت پردازش یا آماده شود تا کنترل دما حفظ شود
- چرخش سهام را حفظ کنید و محصول را قبل از زمان ماندگاری آن بفروشید.
- اطمینان حاصل کنید که کسب و کار شما دارای سیستم هایی برای نظارت بر دمای ماهی و دفع ذخایری است که ممکن است در یخچال نبوده یا دمای خارج از آن کنترل شده باشد.
درمان مسمومیت اسکومبروئید چیست؟
بسیاری از پزشکان پیشنهاد می کنند که اگر فرد مسموم بیدار و هوشیار باشد و اخیراً ماهی (یا غذای دیگر) را در 3 ساعت گذشته خورده باشد، ممکن است استفراغ القایی به حذف سم کمک کند. علاوه بر این، به بیماران اغلب مایعات IV داده می شود زیرا ممکن است در اثر استفراغ دچار کم آبی شوند.
مسمومیت اسکومبروئید را می توان با دیفن هیدرامین (بنادریل) 25 تا 50 میلی گرم خوراکی (یا در ابتدا به صورت IV) هر 6 ساعت و یک قرص زانتا دو بار در روز در صورت نیاز برای کاهش یا توقف علائم درمان کرد.
نقش تغذیه در درمان مسمومیت اسکومبروئید
مسمومیت غذایی بیماری حاصل از خوردن غذای آلوده، فاسد و یا سمی است و در اکثر مواقع به دلیل استفاده از منابع غذایی فاسد و یا روش طبخ و روش نگهداری نامناسب غذا بر اثر رشد میکروارگانیسم ها اتفاق می افتد. در هنگام بروز مسمومیت همیشه این سوال مطرح می شود که بهترین رژیم غذایی در مسمومیت غذایی چیست؟
توجه به نکات زیر در هنگام بروز مسمومیت از اهمیت بالایی برخوردار است:
- جایگزینی مایعات ازدست رفته: مواد معدنی مانند سدیم، پتاسیم و کلسیم که تعادل مایعات را در بدن حفظ می کنند در اثر اسهال مداوم از بین رفته و باید جایگزین شوند. پس برای مقابله با این معظل باید مایعات و منابع حاوی این مواد معدنی را از طریق رژیم های غذایی تامین کرد که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
- در هنگام مسمومیت های غذایی دستگاه گوارش تحریک می شود پس بهتر است از مصرف مواد غذایی حاوی کافئین که تحریک کننده دستگاه گوارش است خودداری نمود و حتی الامکان از تسکین دهنده های طبیعی دستگاه گوارش نظیر دمنوش بابونه، عرق نعناع، دمنوش زنجبیل یا زنجبیل خام استفاده نمود.
از دیگر مواردی که سبب تحریک معده می‌شوند و بهتر است از مصرف آنها در هنگام مسمومیت های غذایی خودداری نمود عبارتند از:
- محصولات لبنی به ویژه شیر و پنیر
- غذاهای چرب
- غذاهای با قند بالا
- غذاهای ادویه دار
- غذاهای سرخ شده
- نوشیدنی های الکلی
- نیکوتین
نتیجه کلی:
رعایت اصول بهداشتی مواد غذایی و همچنین داشتن رژیم غذایی سالم باعث پیگشیری و درمان بسیاری از بیماریها میشود
برای کسب اطلاعات بیشتر از طریق واتساپ یا اینستاگرام با ما در ارتباط باشید:
Whatsapp: +98 930 895 0913
Instagram: dr_radfardiet